افرادی که دچار قلب درد یا حمله ی قلبی می شود و سپس به دکتر مراجعه میکند از آنها الکتروکاردیوگرام با نوار قلب گرفته می شود که وضیعت قلب آن را چک کنند .الکتروکاردیوگرام یا
منحنی ای از فعالیت های قلب است که توسط دستگاهی به نام الکتروکاردیوگراف ثبت می شود. این دستگاه الکترود هایی دارد که با نصب روی نواحی مشخصی از پوست می توانند پیام های الکتریکی انقباض قلب را دریافت و روی کاغذ ثبت کنند.
الکتروکاردیوگرام برای بررسی قلب شما استفاده می شود. هر ضربان قلب معمولاً با یک ایمپالس یا تکانه الکتریکی شروع می شود که به وسیله سلول های خاص در حفره بالایی سمت راست قلبتان ایجاد می شود. الکتروکاردیوگرام(ECG) یا (EKG) این سیگنال های الکتریکی که در قلب شما حرکت می کنند را ثبت می کند. سیگنالها بواسطه الکترودهای فلزی که به اندامها و قفسه سینه متصل میشوند، دریافت شده و توسط دستگاه نوار قلب تقویت و ثبت میگردند. پزشک شما می تواند از الکتروکاردیوگرام برای بررسی الگوی ضربان های قلب شما و ریتم آنها در تشخیص بیماری های مختلف قلبی استفاده کند. منحنی ثبت شده از سه موج P, T و QRS تشکیل می شود.
گره سینوسی دهلیزی به طور خودکار و بدون دخالت پیام عصبی، پیامی الکتریکی ایجاد می کند و آن را در دهلیز ها منتشر می سازد.
همزمان با آخر مرحله استراحت عمومی قلب، موج P آغاز شده و زمانی که کل دهلیزها منقبض می شوند به قله موج P می رسیم.
- موج P در اثر فعالیت الکتریکی انقباض دهلیزها ایجاد می شود.
- در آخر مرحله استراحت عمومی سیکل قلبی و کمی قبل از شروع انقباض دهلیزها رسم می شود.
- قله منحنی P معادل زمانی است که کل دهلیزها منقبض شده اند.
- انقباض مکانیکی دهلیزها از وسط موج P آغاز می شود.
موج QRS در الکتروکاردیوگرام:
در ادامه زمانی که به آخر انقباض دهلیزها می رسیم، قسمت QR ثبت شده و با انتقال تحریک الکتریکی از طریق تارهای هادی درون بطنی، کل بطن ها منقبض شده و موج QRS کامل ثبت می شود.
- قسمت QR موج در آخر انقباض دهلیزها ثبت می شود.
- قسمت RS موج در ابتدای انقباض مکانیکی بطن ها ثبت می شود.
- صدای اول قلب که ناشی از بسته شدن دریچه های دهلیزی بطنی است، به موج QRS نزدیک است.
موج T در الکتروکاردیوگرام:
در ادامه سیکل قلبی، با خروج خون از بطن ها مجددا همه حفرات قلب به حالت استراحت بر می گردند. از اواسط مرحله سیستول بطن ها موجی به نام T رسم می شود که تا مرحله استراحت عمومی قلب کامل می گردد.
- موج T در مرحله استراحت بطن ها و همزمان با خروج پیام الکتریکی از سلول های بطن ثبت می شود.
- صدای دوم قلب که ناشی از بسته شدن دریچه های سینی سرخرگی است، به موج T نزدیک است.
الکتروکاردیوگرام یک آزمایش غیرتهاجمی و بدون درد است. نتایج الکتروکاردیوگرام شما احتمالاً در روز انجام آزمایش مشخص می شود و پزشکتان در جلسه ویزیت بعدیتان در مورد آن با شما صحبت خواهد کرد.
نوار قلب در بررسی دردهای قلب و سکتههای قلبی و نیز بی نظمی های ضربان قلب ارزش خاصی دارند و به عنوان اقدامی ضروری در تمام کسانی که مشکوک به مشکلات حاد قلبی باشند صورت میگیرد.گرفتن نوار قلب حتی در دوران بارداری یا در نوزادان ضرری ندارد و هیچگونه برق یا جریان الکتریسیتهای به بیمار القا نمیشود در نوار قلب استاندارد به صورت اتوماتیک یا دستی ۱۲ نوع مختلف نوار گرفته میشود. در هر نوع سیمهای خاصی دریافت الکتریسیته را بر عهده دارند تا در نهایت نمایی کامل از قلب برداشته شود. ۶ نوار اول وظیفه ثبت لیدهایی از دست و پا را به عهده دارند و ۶ نوار دوم مربوط به سیمهای جلوی قلبی میباشند. در ضمن معمولاً یک نوار بلندتر از لید شماره ۲ گرفته میشود تا ریتم ضربان قلب در طول زمان مشخص شود.
نوار قلب کاربردهای زیادی دارد اما شاید بیشترین استفادهای که از آن برده میشود، در بررسی بیماریهای (ایسکمی قلب ) مانند آنژین صدری و (سکته قلبی( باشد. در این بیماریها نوار قلب دچار تغییرات خاصی میشود که حتی میتواند محل سکته و شدت آنرا بازگو نماید. در افرادی که تمام یا قسمتی از قلبشان بزرگ شده است نیز نوار قلب کاربرد دارد. و همچنین تشخیص دقیق بینظمی قلبی (آریتمیها) از موارد بسیار مهمی است که تنها با انجام نوار قلب میسر است. از آنجایی که نوار قلب یک نوع بررسی وضعیت الکتریکی قلب است میتواند اختلالات هدایتی و عضلانی قلب را بخوبی نشان دهد.گاهی نوار قلب در بررسی وضعیت کلی بدن نیز واجد اهمیت است. میزان پتاسیم خون تاثیر مستقیم روی نوار قلب میگذارد و حتماً باید صحت آن مورد بررسی قرار گیرد. از سوی دیگر در سکتههای مغزی و بیماریهای ریوی و مسمومیتهای دارویی نیز نوار قلب ممکن است تغییرات خاصی را نشان دهد که تشخیص آن به عهده پزشک است.نوار قلب محدودیتهای خاص خود را نیز دارد و نباید آن را به عنوان تنها وسیله تشخیص بیماریهای قلبی مطرح کرد. بیماریهای بسیاری را نمیتوان با نوار قلب تشخیص داد و باید از روشهای معاینه یا آزمایشی دیگر کمک گرفت.